منتقد و کارشناس رسانه: تهیه کنندگان برای خودشـان مسئولیت محتوایی قائل نیستند - مجله یگانه

به گزارش گروه فرهنگی خبرنگاران، شرایط فعلی تهیه کنندگی و تهیه کنندگان در تلویزیون را در مصاحبه با سعید الهی بررسی کردیم. سعید الهی کارشناس سینما و رسانه با اشاره به نقش محوری تهیه کننده در تلویزیون گفت: با وجود اینکه تلویزیون در جهان یک رسانه تهیه کننده محور تلقی می شود، اما این رسانه در ایران در بخش تولیدات نمایشی از ظرفیت های موجود در کشور کمترین بهره را برده است.

وی در همین زمینه شرح داد: تعداد محدود و انگشت شمار از اسامی که به طور مستمر در تیتراژ سریال های تلویزیونی دیده می شوند بدیهی ترین گواه این ادعاست؛ درحالی که اگر به این حرفه نگاه علمی و عمیق تری وجود داشته باشد بی شک ما باید شاهد زایش و پرورش نسل جدیدتر و درعین حال خلاق تر در این حوزه باشیم.

این تحلیلگر فرهنگی با اشاره به آسیب های مترتب بر شغل تهیه کنندگی در سینما و تلویزیون گفت: متاسفانه به جهت درهم آمیخته بودن مسائل مالی در این حرفه پراهمیت، کاهش هزینه تولید و سرعت بالا در ارائه اثر بیشتر از کیفیت و محتوای محصول اصالت پیدا کرده است.

وی ادامه داد: این درحالی است که تهیه کننده تلویزیونی فارغ از حقوق معنوی کارگردان، مدیر راهبردی و ناظر اصلی پروژه بوده و در واقع جوابگوی کیفیت خوب و بد محصول اوست نه سایر عوامل. الهی خاطرنشان ساخت: با وجود انواع مراکز علمی در کشور ازجمله دانشگاه صدا و سیما و با توجه به ذائقه و نیاز مخاطب امروزی در برابر هجمه های مختلف رسانه های معاند، از رسانه ملی انتظار می رود پا را از دایره کم شعاع تهیه کنندگان فعلی فراتر گذاشته و با اعتماد به سایر فعالان، شرایط را برای حضور و نوآوری و در واقع احیای خط اصلی حرفه تهیه کنندگی در تلویزیون فراهم کند.

وی یادآور شد: آنچه از فضای امروز این عنوان در سازمان صدا و سیما برداشت می شود بیشتر نوعی واسطه گری و تسهیل سازی در عرصه مالی است که متاسفانه با این کارکرد در تهیه کنندگی یک اثر نمایشی بیشتر نیاز به فردی است که بتواند موانع و پیچیدگی های پولی مجموعه های تلویزیونی را مرتفع سازد تا اینکه دغدغه هدایت فکری برنامه را عهده دار باشد!

وی گفت: شاید یکی از دلایل مهم ضعف های ساختاری و مضمونی در سریال های اخیر تلویزیون، جدا از انتقاداتی که می تواند معطوف به حوزه کارگردانی باشد، حضور تهیه کنندگانی است که دیگر انگیزه ای برای ورود به بخش محتوایی اثر نداشته و صرف اینکه مجموعه موردنظر مجوز های کافی را از رسانه ملی دریافت کرده برای خود مسئولیتی در این زمینه قائل نیستند.

الهی با اشاره به فرآیند تولید یک محصول یا ارائه خدمات در بخش های مختلف بیان داشت: در عرصه مدیریت تولید اگرچه تامین منابع مالی و انسانی و نظارت بر هزینه ها جزء ارکان اصلی ساختار سازمانی محسوب می شود، اما در جهانی امروز ایده اولیه، تعیین راهبرد و طراحی راه حل های جذاب برای اثرگذاری بیشتر بر مخاطب ازجمله عناصری است که سرمایه گذاران مبتنی بر آن ها مبادرت به تزریق نقدینگی می کنند.

وی ادامه داد: با توجه به این امر مهم، مدیران ارشد صداوسیما باید از خود بپرسند چند نفر از همین تهیه کنندگان فعلی تلویزیون، با تکیه بر دانش و البته مطالعات تطبیقی نسبت به سایر کشور های توسعه یافته در جهان در جایگاه تهیه کنندگی سریال های تلویزیونی کشورمان قرار گرفته اند؟

این کارشناس رسانه گفت: تجربه ثابت کرده است هنر های تصویری و نمایشی در نظام جمهوری اسلامی ایران همواره از خلأ حلقه ای میان تصمیم گیرندگان کلان و اجرا کنندگان متضرر شده و آسیب دیده است که نمونه شاخص آن ولنگاری فرهنگی حاکم ناشی از عدم ارتباط اجرایی صحیح میان شورای عالی انقلاب فرهنگی و جامعه کشور است.

وی افزود: طبیعی است که در تلویزیون نیز این حفره در میان شورا های راهبردی و تولید کنندگان وجود دارد و تنها کسی که می تواند این فضای مه آلود را برای کارگردان و سایر عوامل به درستی تبیین و شفاف کند فهم و بیان یک تهیه کننده آشنا به راهبرد های کلان فرهنگی است؛ نه فقط آشنا به ضوابط و چارچوب های سازمان صدا و سیما در امر سانسور، امور مالی و...! الهی گفت: صدا و سیما با کیفی سازی انتظارات و توقعات خود از تهیه کنندگان و برداشتن بسیاری از موانع غیرمنطقی و بی دلیل درون سازمانی می تواند راه پرپیچ وخم این حرفه را برای جوان تر های خوش فکر، متعهد و به نوعی مستقل و حرفه ای که اتفاقا بدون استفاده از رانت های موجود سابقه تولید در برنامه ها و تولیدات مختلف را دارند، هموار کند.