افسانه نارنیا با مجموعه هری پاتر چه ارتباطی دارد؟ - مجله یگانه

قدمت داستان های فانتزی و دنیا های شگفت انگیز آن ها به تعریف شدن قصه های شاه آرتور (و برای ما، روایت هایی همانند شاهنامه و هزار و یک شب) برمی گردد. داستان های فانتزی در حقیقت همان داستان های اسطوره ای و افسانه ای زمان های دور هستند که براساس استانداردهای روایی مدرن قاعده مند و اصلاح شده اند و داستان های به یاد ماندنی خارق العاده ای مانند ارباب حلقه ها (The Lord of the Rings)نوشته جی. آر. آر. تالکین را برای ما به ارمغان آورده اند.

ژانر فانتزی تا به حال کتاب های برجسته و تحسین شده بسیاری به طرفداران خود ارائه نموده، اما چند عنوان هستند که در تاریخ ادبیات فانتزی جایگاه ویژه ای دارند، یکی از این عناوین، مجموعه هری پاتر است. هری پاتر نوشته جی. کی. رولینگ، یکی از تأثیرگذارترین مجموعه هایی است که در چند دهه گذشته به چاپ رسیده.

از شخصیت اصلی این مجموعه تا دنیای که خلق نموده، رولینگ به مخاطب نشان می دهد که هری پاتر در عین اینکه یک اثر کاملاً نو و خلاقانه است، اما ریشه در آثار قبل از خود دارد و از آن ها الهام گرفته. اما یکی از معماهای اسرارآمیز هری پاتر، این مجموعه را به یکی دیگر از مجموعه های تأثیرگذار و ماندگار ژانر فانتزی گره می زند؛ سرگذشت نارنیا نوشته سی. اس. لوئیس که قرار است به زودی صاحب یک اقتباس نو به کارگردانی گرتا گرویگ گردد.

کتاب های هری پاتر با هوشمندی داستان و دنیا خود را به افسانه ها و دنیای وسیع تر جادو و اسطوره مرتبط نموده اند، مانند گره زدن تاریخ دنیای جادوگری به جادوگر افسانه ای، مرلین. با این حال مدرسه سحر و جادوی هاگوارتز تاریخ منحصر به فرد خود را دارد، تاریخی که با 4 بنیان گذار شروع می گردد. بحث ها و نظریه های زیادی درباره بنیان گذاران هاگوارتز در هری پاتر وجود دارد، یکی از پرطرفدارترین آن ها، این است که آیا این بنیان گذاران از 4 خواهر و برادر خانواده پِوِنسی، شخصیت های اصلی کتاب های نارنیا، الهام گرفته شده اند یا به طور مستقیم به آن ها مرتبط هستند؟

بچه ها خانواده پونسی به بنیان گذاران هاگوارتز شباهت دارند

درست مانند بچه ها خانواده پونسی، بنیان گذاران هاگوارتز نیز 4 همراه بسیار نزدیک و صمیمی بودند که با وجود ویژگی های متفاوتی که داشتند، تصمیم گرفتند دانش خود را با کسانی که مایل به یادگیری هستند، به اشتراک بگذارند. با این حال، خواهران و برادران پونسی به نارنیا حکمرانی و دربرابر نیروهای شر از آن حفاظت کردند، اما بنیان گذاران هاگوارتز یک مدرسه سحر و جادو ساختند تا دانش و ویژگی های خود را به فکر های جوان و جویای علم جادو منتقل نمایند. همین ویژگی های خاص بنیان گذاران است که آن ها را آن قدر مشابه خانواده پونسی در سرگذشت نارنیا می نماید.

پیتر پونسی و گادریک گریفیندور

پیتر به عنوان بزرگ ترین فرزند خانواده توانایی ذاتی ای برای رهبری داشت و همواره اولین قدم را برمی داشت. اما درست مانند گریفیندورهای هری پاتر، کسانی مانند رون ویزلی یا جیمز پاتر، او به ندرت برای قهرمان بازی های خود نقشه می کشید و صرفاً بدون هیچ برنامه ای به دل خطر می زد. پیتر نیز مانند شخصیت های ذکر شده، با قلبش تصمیم می گرفت و این به معنای تصمیم گرفتن مبتنی بر احساساتش بود، در حالی که در اصل می بایست از مغزش استفاده می کرد.

پیتر برای محافظت از خانواده خود به یک شمشیرزن جنگجو تبدیل می گردد، که کاملاً بر پایه ارزش شجاعت در گروه گریفیندور است. البته این به معنای آن نیست که پیتر ویژگی های منفی گریفیندوری ها، مانند گستاخی را ندارد؛ برعکس او تجسم ویژگی های منفی گریفیندور، از جمله گستاخی و کله شقی است. علاوه بر همه این ها، به پیتر یک شمشیر هدیه داده می گردد، درست مانند گادریک گریفیندور که صاحب یک شمشیر بود؛ همان شمشیری که بعدها به یکی از نمادهای گروه گریفیندور، و یکی از عتیقه های هاگوارتز تبدیل شد. نباید فراموش کرد که پیتر حتی یک سپر با طرح اصلانِ شیر را حمل می کرد، دقیقاً همان حیوانی که نماد گروه گریفیندور است.

لوسی پونسی و هلگا هافلپاف

هافلپاف دست کم گرفته شده ترین گروه هاگوارتز است و معروفیت بدی در مدرسه دارد، آن هم به دلیل اینکه به طرز عجیبی معصوم ترین گروه به شمار میرود. شکی نیست که گروه هافلپاف قهرمانان نامدار زیادی، مانند هری پاتر یا هرمیون گرنجر، ندارد، اما سدریک دیگوری که شجاعانه در مسابقات تریویزارد جنگید، از اعضای هافلپاف بود.

سدریک کمی قبل از مرگش عمل محبت آمیزی از خود نشان داد و به هری اجازه داد با برداشتن جام، برنده مسابقات گردد. شخصیت خوش اخلاق او شبیه شخصیت لوسی در سرگذشت نارنیا است. لوسی برخلاف هر شخصیت دیگری در مجموعه سرگذشت نارنیا قلب مهربان و وفاداری دارد و به هر کسی که سر راهش سبز می گردد، محبت و اعتماد نشان می دهد. او نیز مانند پیتر بارها از خود شجاعت نشان داده، اما انگیزه او در تمام این موارد، یاری کردن به دیگرانی بوده که در موضع ضعف قرار داشته اند.

سوزان پونسی و راونا ریون کلا

گروه ریون کلا را با اعضای باهوش و کتابخوانش می شناسند که در کل هاگوارتز رقیب ندارند. دقیقاً به همین دلیل بود که بسیاری از خوانندگان هری پاتر معتقد بودند هرمیون می بایست در گروه ریون کلا قرار می گرفت، نه گریفیندور. اما عاشق دانش و کتاب ها بودن، تنها ویژگی اعضای گروه ریون کلا نیست.

اعضای گروه ریون کلا باید عملگرا و اندیشمند باشند، یعنی دقیقاً ویژگی هایی که سوزان مظهر آن ها هست. او اغلب درباره دنیای نارنیا شک دارد و از دیدگاه منطقی و معقولی به مسائل نگاه می نماید. از آنجایی که سوزان اهل تخیل نیست و مهم تر از آن، از تغییر متنفر است، برخلاف خواهر و برادرهایش، او هرگز مجذوب نارنیا و موجودات خارق العاده اش نمی گردد.

ادموند پونسی و سالازار اسلیترین

مانند گروه هافلپاف، گروه اسلیترین هم معروفیت خوبی ندارد، اما معروفیت بد این گروه دلایل کاملاً متفاوتی نسبت به هافلپاف دارد. اعضای گروه اسلیترین بیشترین تعداد را در میان جادوگران تاریک دارند، از جمله خود لرد ولدمورت و خانواده مالفوی. با این وجود این بدان معنا نیست که هر دانش آموزی که عضو گروه اسلیترین می گردد، شرور است یا در آینده به یک جادوگر تاریک تبدیل خواهد شد.

پسر هری پاتر، آلبوس پاتر، به عضویت گروه اسلیترین عایدی اما هرگز هیچ نشانه ای از شرارت بروز نداد. سوروس اسنیپ، یکی از کلیدی ترین شخصیت های مجموعه کتاب های هری پاتر، با وجود داشتن نگرش های منفی و وسواسی که درباره لیلی پاتر داشت، شجاع بود و جان خود را برای محافظت از دنیای جادوگری به خطر انداخت. مانند بسیاری از اعضای گروه اسلیترین، ادموند نیز به واسطه جادوگر سپید (شخصیت شرور سرگذشت نارنیا) مجذوب قدرت شد، امری که به معنای خیانت به برادر و خواهرهایش بود. ادموند ذات شیطنت آمیزی داشت و در عین حال در هنگام نبرد بی رحم بود.

آیا کتاب های سرگذشت نارنیا و هری پاتر به هم مرتبط اند؟

تا به امروز شخص جی. کی. رولینگ، نویسنده هری پاتر، هرگز اظهار ننموده که 4 بنیان گذار هاگوارتز مستقیماً از شخصیت های اصلی مجموعه سرگذشت نارنیا الهام گرفته شده اند. تنها حرفی که رولینگ درباره سرگذشت نارنیا زده، این است که کتاب های این مجموعه در دوران کودکی و نوجوانی او تأثیر بسیار زیادی روی او گذاشته اند.

در نتیجه به احتمال زیاد 4 بنیان گذار هاگوارتز و شباهت شان به بچه ها خانواده پونسی، ادای دین رولینگ به کتاب های س. اس. لوئیس بوده است. از آنجایی که ویژگی های بنیان گذاران هاگوارتز شباهت زیادی به ویژگی های اصلی بچه ها خانواده پونسی دارد، این ادای دین به خوبی به نمایش گذاشته شده.

نکته ای که باید به آن دقت کرد، این است که پونسی ها و بنیان گذاران هاگوارتز چه شباهت کهن الگویی داشته باشند و چه شباهت مستقیم، در هری پاتر و جام آتش کلاه گروه بندی بیان نمود که هر کدام از 4 جادوگر بنیان گذار، از نقاط مختلف دنیا به هم رسیدند و گرد هم آمدند تا این مدرسه سحر و جادو را برای پرورش جادوگران جوان، ایجاد نمایند.

مجموعه کتاب های سرگذشت نارنیا هم درست مانند مجموعه هری پاتر با روایت داستانی از شگفتی و جادو فکر خوانندگان بسیاری را تسخیر کرد. الهام بخش بودن سرگذشت نارنیا برای نویسنده مانند جی. کی. رولینگ، تنها نشان دهنده این امر مهم است که آثار خوب فانتزی، همواره روی آثار پس از خود تأثیر گذاشته اند و به شکل و شمایل آن ها جهت داده اند. پس از ارباب حلقه ها فانتزی های حماسی بسیاری نوشته شدند، از جمله چرخ زمان (The wheel of time) که سریال آن از شبکه آمازون در حال پخش است. شاید جالب باشد بدانید جورج آر. آر. مارتین، نویسنده مجموعه کتاب های نغمه ای از یخ و آتش یا همان بازی تاج و تخت معروف، بعلاوه از تالکین و ارباب حلقه ها الهام گرفته؛ هرچند که دو مجموعه شباهت های اندکی با هم دارند.

• آشنایی با کتاب های هری پاتر و ترتیب مطالعه آن ها براساس داستان و انتشار

نویسندگان داستان های فانتزی به طور مداوم با تکیه کردن به آثار فاخر پیشین، سعی می نمایند در عین خلق اثری نو و خلاقانه، قدمی رو به جلو بردارند و ژانر فانتزی را رشد بدهند. همین امر باعث می گردد مجموعه ای مانند هری پاتر آن قدر خوش بدرخشد و در سطح دنیا مطرح بگردد و مطرح بماند.

در آخر با وجود اینکه هیچ مدرک خاصی برای گره زدن بنیان گذاران هاگوارتز و بچه ها خانواده پونسی وجود ندارد، اما این نظریه نشان می دهد کتاب های فانتزی چقدر به یکدیگر متصل هستند و چقدر از یکدیگر تأثیر می گیرند و این اثرگذاری ها چطور به خلق آثار نو یاری می نمایند. این ارتباط ها، هرچند غیرمستقیم، اما باعث زنده نگه داشتن آثار قدیمی می شوند و دریچه ای برای شناخت دنیای وسیع ادبیات فانتزی به روی مخاطب آن باز می نمایند.

منبع: