سکوت متخصصان معماری در برابر بنگاه های معاملات ملکی! - مجله یگانه

جهت دریافت خدمات پتینه چیست با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. هر گونه خدمات رنگ آمیزی با تکنیک های مدرن پتینه کاری را به ما بسپارید.

به گزارش خبرنگاران، نشست خبری آنلاین جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی با حضور سعیدرضا عاملی دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، علیرضا شهابیان دبیر جامعه مهندسان مشاور ایران، محمود گلابچی استاد دانشکده معماری پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران، سید حمید میرمیران مدیرعامل مهندسین مشاور نقش دنیا ـ پارس، عبدالحمید نقره کار پژوهشگر معماری و شهرسازی و دانشیار دانشگاه علم و صنعت، حامد مانی فر مدیرکل دفتر مقررات ملی و کنترل ساختمان وزارت راه و شهرسازی، ایمانی خوشخو عضو هیات علمی و سرپرست پارک علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی جهاد دانشگاهی و مصطفی بهزادفر برگزار گردید.

معماری یک موجود زنده است

در ابتدای نشست عاملی اعلام کرد: روز معمار را که روز گذشته سوم اردیبهشت بود به همه معماران تبریک می گویم. باعث خرسندی است که شاهد رویداد جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی باشیم که این زمینه را فراهم می نماید تا شاهد شکوفایی بیشتری در حوزه فکری و اندیشه ای معماری کشور باشیم.

او در ادامه به چند نگاه در حوزه معماری از منظر ارتباطات و فرهنگ پرداخت و گفت: معماری در دنیاِ عین و ذهن وجود دارد. اگر شکوفایی را در دنیا عین می بینیم محصول شکوفایی در دنیا ذهن است. اگر یک ذهن دارای نظم و شکوفایی باشد در عینت های بیرونی، شهرسازی و مبلمان شهری نیز نمود پیدا می نماید و اگر هم ذهن آشفته باشد باز نیز به همین گونه خواهد بود. اگر اندیشه زیبا باشد هم زیبایی محقق می شود.

عاملی اضافه نمود: ذهن انسان گرا و الهی، بنای انسان گرا نیز فراوری می نماید. معمارهای عظیم ما گفته اند که معماری یک موجود زنده است و همانند یک موجود می تواند دچار مرگ و آشفتگی شود. این موجود زنده نظیر انسان است که نمود بیرونی پیدا نموده و دارای انگیزه های عظیم است. معماری همانند جامعه انسانی دارای تنوع و رشد است. تنوع خصیصه زندگی انسان است. تناسب و نظم عنصر خیلی عظیمی است، یک خیابان یا کوچه باید دارای نظم باشد گرچه در حال حاضر این نظم و چینش در فضای شهری ما خیلی دیده نمی شود. معماری مانند جامعه انسانی دارای تمدن و رشد است. معماری می تواند دارای تنوع باشد. عناصر و نظم نیز ویژگی مهمی است که در بعضی ساختمان ها به چشم می خورد اما بعضی چینش های کنونی دقیق نیست مانند پیاده روهایی که محل رفت و آمد است. از این رو، معماری دارای هویتی است که می شود از روی آن تمدن ملتی را در دوره ای زمانی شناخت.

او با بیان اینکه معماری پاسخ به یک احتیاج چند وجهی است، شرح داد: چیزی که امروزه تحت عنوان معماری بنا شکل می گیرد حتما روی محیط زیست اثرگذار خواهد بود پس مثلا معماری کنار دریا باید با سایر فضاها متفاوت باشد. در معماری باید به سلامت روحی افراد توجه و از پیچیدگی بنا جلوگیری شود. در بعضی از کشورها که وارد می شویم آلودگی بصری شهری دیده نمی شود و با یک شهر آرام روبرو می شویم ولی در تهران و خیلی از شهرهای ما اینگونه نیست. اسلام باید و نبایدهایی در معماری ساختمان ها دارد که باید استانداردهای آن مورد توجه قرار گیرد. معماری نماد تواناهایی یک کشور است هر چیزی که ساخت و ساز یک کشور را تشکیل دهد. معماری شکل دهنده با هم بودن یک ملت است؛ یعنی وقتی در چینش بناها عنصر همدلی افراد را ببینید نشان دهنده اتحاد یک ملت است.

عاملی اظهار کرد که کار جامعه معماری بسیار سخت است و بودن اجتماعی یک ملت را شکل می دهد. وقتی از معماری ملی صحبت می شود برداشت می شود که نباید معماری ایرانی را با معماری دنیای ترکیب کرد ولی اشتباه است و معماری ای فاخر است که ظرفیت پیوند خوردن دنیای را داشته باشد. در برهه ای زندگی می کنیم که در هم تنیدگی دنیای بیشتر از هر دنیای دیده می شود و عوامل متعددی ملت ها و کشورها را به هم گره زده است.

وی با بیان اینکه جامعه ایرانی شدیدا دنیا گرا است، گفت: یکی از خصلت های مشترک این کشورها دین گرایی است. ویژگی دیگر دنیا گرایی است. تمدن ایرانی تمایل بسیاری به همکاری با دنیا دارد. خصلت دیگر جامعه ما پیشرفت گرایی است و عقلانیت متمایل به پیشرفت را بسیار می پسندد.

عاملی همچنین به ویژگی های فضای مجازی اشاره نمود و اضافه نمود: زمانی که یک رسانه اجتماعی را ایجاد می کنیم، آن رسانه در بستر یکپارچگی و شبکه ای بودن شکل می گیرد. از این رو جنبه نمایشی بودن عنصر معماری نیز ضروری است که مورد توجه قرار گیرد. یکی از اموری که برای معماری نمایشی فضای مجازی ذکر می کنیم، عنصر سادگی است.

دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی درباره جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی هم گفت: امروزه ما خط تمدنی و معماری ملی خود را از دست داده ایم. البته این امر می تواند ادامه پیدا کند ولی باید با دنیایان ترکیب شود که در عرصه دنیای شدن جای توجه دارد. امیدواریم مسابقه ملی معماری به معماری فیزیکی ختم نمی شود و باید به معماری فضای مجازی هم توجه شود بلکه بتوانیم نوآوری هایی داشته باشیم. امیدوارم در دهه فجر که قصد جمع بندی داریم شاهد نتیجه خوبی باشیم. این جایزه یک نهاد خواهد بود و اگر بتوانیم اهداف خود را به درستی پیش ببریم حتما می تواند در ارتقای معماری ایران نقش آفرینی داشته باشد.

باید معماری امروز را آسیب شناسی کرد

محمود گلابچی نیز درباره جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی اعلام کرد: در ضرورت و تأثیر این رویداد تردیدی نیست و موقعیتی برای ارتقاء معماری کشور است که امروزه در شرایط نامطلوبی به سر می برد. باید دقت ها و معیارهایی را مد نظر قرار دهیم که بتوانیم در معماری به پیشرفت برسیم. این رویداد باید فرصتی برای تضارب اندیشه ها فراهم کند. همواره در دانشکده معماری پارس به این می پردازیم که چگونه باید به یک معماری مطلوب براساس معماری پرشکوه گذشته کشور برسیم. این جایره، یک فرصت برای معماری کشور است که بتوانیم به جهت گیری های درستی برسیم که همواره از آنها حرف زده ایم ولی عملی نشده است، جهت گیری هایی که مناسب کشور و تاریخ پرشکوه معماری ما است.

او ادامه داد: از نظر ما جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی تنها یک رویداد نیست و جهت گیری است. امروز احتیاج داریم معماری گذشته را بشناسیم و آسیب شناسی کنیم و احتیاجهای معماری را شناسایی کنیم. شورای انقلاب فرهنگی مسئولیتی را در این زمینه پذیرفته است و ساختارهای حاکمیتی پذیرای این تفکر خواهد بود که بتوانیم معماری خود را ارتقاء دهیم. به همین دلیل دانشگاه ها و دستگاه های اجرایی و نظارتی مسئولتی هایی خواهند داشت که بتوانیم به هدفی در حوزه معماری برسیم که طی سال ها اجرایی نشده است.

گلابچی توضیح داد: انتظار داریم که شهرداری و سازمان نظام مهندسی کنترل کند که چه افرادی ساخت یک ساختمان را بر عهده می گیرند و در نهایت اینکه توجه شود، ساخت بناها براساس معیارهای جایزه پیش بروند.

معماری؛ بارزترین مظاهر فرهنگ و تمدن

حمید میرمیران اعلام کرد: معماری یکی از بارزترین مظاهر تجلی فرهنگ و تمدن های گوناگون بشری بوده است. همانگونه که وقتی از تمدن های روم و مصر حرف می زنیم بناهای آنها برایمان تداعی می شود. بن و کالبد معماری نشان دهنده عملکرد و نحوه زندگی مردم است. فراگیر بودن معماری بر همه جنبه های زندگی انسانی احاطه دارد؛ از تفریح گرفته تا اقتصاد و سیاست. چون همه اینها در فضاهایی صورت می گیرد که معماران آن را شکل داده اند. درواقع معماران به هر فضایی متناسب با عملکردش شکل می دهند. در نتیجه نقش معماران در همه دوران ها نقش موثر کیفی بوده است و جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی می تواند بهانه خوبی باشد که به معماری از جنبه های کیفی و هنری آن پرداخته شود.

معماری که برگرفته از معماری پوچ گرای غرب است

عبدالحمید نقره کار با بیان اینکه باید دید معماری و شهرسازی امروز ما از کجا و چگونه شروع شده است؟ شرح داد: معماری و شهرسازی امروز ما ناشی از رویکردی است که در قرن اخیر داشته ایم. دانشکده هایی که توسط خارجی ها برای ما بنا شد که سرفصل دروس آنها برگرفته از معماری غربی بود و توسط اساتیدی تدریس می شد که در خارج از کشور تحصیل نموده بودند. رویکرد محتوایی معماری ما همانند معماری غربی از جنبه هنری و محتوایی دچار پوچ گرایی، شکاکیت و هرج و مرج است و هیچ اصول ثابتی ندارد.

میرمیران در پاسخ به صحبت های او گفت: باتوجه به انقطاع تاریخی که از 200 سال پیش داشته ایم باید حق داد که از جنبه های مختلف باعث شده است معماری ما دچار این وضع شود. امروزه در معماری خودمان تلاش ها و تلاش های حداقلی می بینیم که نباید به پای بقیه بسوزند ولی تأثیر چندانی در جامعه ندارد. این جریانات شامل این است که گاهی سعی می شود تقلیدی از معماری گذشته داشته باشد که البته این همانند تقلید از معماری روم است.

او ادامه داد: همچنین جریانی، فرم ها و الگوها را دنبال می نماید که یک قدم رو به جلو است. یک جریان نیز تنها معماری دنیای را می پذیرد و منکر هرگونه معماری سرزمینی است. بخشی نیز معماری ای است که اصلا دست معماران نیست و در بهترین حالت دست مهندسان ساختمان است که تنها فراوری ساختمان می نمایند و به هیچ نوع از معماری پایبند نیستند. جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی باید بتواند نشان دهد که معماری سرزمینی چیست و رفته رفته باید بتواند جا بیفتد.

همچنین در ادامه سوال شد که آیا در این جشنواره از سوی کارگروهای تخصصی روش مشخصی برای بهره گیری از معماری ایرانی اسلامی در نظر گرفته شده است؟ که ایمانی خوشخو پاسخ داد: در کشور اسناد بسیار راهبردی داریم ولی برای اجرایی کردن این اسناد باید روش خاصی داشته باشیم که بتوانیم از آنها استفاده کنیم. همچنین باید از نظرات اساتید نیز استفاده شود.

استفاده از اسناد معماری ایرانی

نقره کار نیز در پاسخ به این پرسش عنوان نمود: چرا در دوره صفویه به آن معماری باشکوه رسیدیم؟ زیرا زیرساخت هایی بوده است که دولت از نظر مالی و تکنولوژی ایجاد نموده و از طرفی حکمای اسلامی حضور داشته اند که نظرات خود را به هنرمندان و معماران که خود اهل تفکر بوده اند، منتقل نموده اند.

بهزادفر نیز اظهار کرد: اینکه در بنا از مدرنیزم بهره می گریم درست است؛ زیرا اینکه بخواهیم به معماری اسلامی ایرانی بپردازیم باید خیلی عمیق تر از فعالیتی باشد که طی یک قرن اخیر انجام داده ایم. اگر بخواهیم در این راستا حرکت کنیم باید بگویم تا به حال قدمی در این راستا بر نداشته ایم ولی می توانیم با توجه به این رویداد اقدامات مفیدی داشته باشیم. در رابطه با آموزش معماری نیز باید بگویم که در دو سه سال اخیر دانشکده های معماری در حال تجدید نظر بر آموزه ها هستند تا معماری نسل جدید با فضای کشور سازگار باشد.

حامد مانی فر هم گفت: در این سال ها در حوزه ضوابط و مقررات بیشتر به فیزیک ساختمان پرداخته شده است تا روح ساختمان و بیشتر تلاش نموده ایم به ساختمان از نظر استحکام بپردازیم. شاید اینکه به هویت ساختمان کمتر پرداخته شده است به اهمیت و حساسیت موضوع برمی شود؛ زیرا اگر دقت کافی نشود ممکن است به بیراهه برود و به درستی پیش نرود. این کار جایگاهش از جنس روینمودهای مثبتی است که در جامعه وجود دارد و ممکن است مغفول مانده باشد و امیدوارم جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی به سمتی برود که به ویژگی مردم واری در معماری ایران به خصوص در عصر انقلاب اسلامی به خوبی پرداخته شود و سیمای خوبی را در ذهن مردم باقی بگذارد.

در دهه های اخیر نسبت به معماری کوتاهی شده است

علیرضا شهابیان اعلام کرد: آنچه که در معماری و شهرسازی دهه های اخیر می بینیم موید این نکته است که نسبت به معماری کوتاهی شده است و حاکمیت هم توجهی به آن نداشته است. البته جوایز معماری دیگری داشته ایم ولی جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی چالش برانگیز خواهد بود و امیدوارم در نهایت که قصد داوری پروژه ها را داریم حاکمیتی نباشد و متخصصان نظر بدهند. اینگونه نباشد که ما تنها شاهد و ناظر باشیم و نتوانیم هیچ نقطه نظر و راهبردی داشته باشیم. آنچه معماری ما را به این سمت پیش برده آژانس های معاملات ملک بوده اند. بیش از 70 درصد ساختمان ها را بخش خصوصی ساخته و ما که متخصص هستیم مجبور به سکوت بوده ایم.

او ادامه داد: باید آسیب شناسی کرد که چه شد به اینجا رسیدیم؟ امروزه افراد تحصیلنموده نیز به دنبال ساختمان های رومی هستند. باید معماری را بین مردم ببریم. مردم درون معماری هستند ولی متوجه نیستند. رسانه ها باید یاری نمایند، صداوسیما باید وارد شود و معماری باید جزئی از مطالبه مردم شود.

جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی تا خاتمه 1400 ادامه دارد

همچنین ایمانی خوشخو، سرپرست پارک علوم و فناوری های نرم و صنایع فرهنگی جهاد دانشگاهی در بخشی از این نشست گفت: برگزاری جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی از روز سوم اردیبهشت ما شروع شده و تا خاتمه سال 1400 ادامه دارد. بدون هیچ تردیدی امروز نقطه مهم تمدنی و فرهنگی در تاریخ معاصر ایران خواهد بود. در راستای هستیم که بتوانیم به اصلاحات و پیشرفت های مهمی در عرصه معماری برسیم. در هر صورت ایجاد موضوعی تحت عنوان هنر معماری و تصویب آن توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی، اتفاق بی نهایت بی سابقه ای در تاریخ هنر معاصر ایران خواهد بود. شروع این رویداد از سوم اردیبهشت بوده است و تا دهه فجر ادامه خواهد داشت.

او ادامه داد: جایزه ملی معماری عصر انقلاب اسلامی دارای چهار بخشِ جایزه اصلی معمار، جشنواره معماران جوان، همایش علمی و دستاوردهای معماری عصر انقلاب اسلامی است. از امروز شروع به کار رسمی دبیرخانه و جلسه شوراها و کارگروه ها صورت می گیرد. در تیر ماه اعلام فراخوان اصلی و همایش علمی، مرداد انتخاب هیئت علمی و داوران، مهر شروع داوری، آبان برگزاری جشنواره معماران جوان، آذر همایش علمی و اختتامیه نهایی در دهه فجر خواهد بود.