10 فیلم که اگر کلاستروفوبیا (ترس از فضای بسته) دارید هرگز نباید ببینید - مجله یگانه

کلاستروفوبیا در سینما ایده ای نخ نما است که کارگردان ها برای القای آن از طرح های خلاقانه و البته زوایای خاص دوربین استفاده می کنند و نتیجه نهایی هم زمان هیجان انگیز و خسته کننده است. با این وجود بعضی از کارگردان ها از حد معمول فراتر می فرایند و تا جایی که مطمئن نشوند مخاطب هم به میزان شخصیت های فیلم تا سر حد مرگ دچار ترس و دلهره شده، دست بردار نیستند. از جمله این فیلم سازها می توان به آلفرد هیچکاک اشاره کرد.

جالب است بدانید با شیوع کرونا و لزوم قرنطینه خانگی جستجوی این فیلم ها در پلتفرم های مختلف به طرز باورنکردنی افزایش یافته که احتمالا ناشی از حس و حالی است که بسکمک از ما به خاطر حبس در چهاردیواری خانه هایمان دچارش شدیم.

از آنجایی که تهیه فیلم در فضای بسته هزینه چندانی ندارد، بعضی از کارگردان ها شانس خود را با فیلم های ترسناکی از این جنس محک زدند که در بسکمک از موارد به دلیل کیفیت پایین پیروز به جذب مخاطب نشدند. در ادامه 10 فیلم با کیفیت که باعث القای کلاستروفوبیا یا ترس از فضای بسته می شوند را باهم بررسی می کنیم.

10- شماره 10 خیابان کلاورفیلد (10Cloverfield Lane)

• سال انتشار: 2016
• کارگردان: دان تراختنبرگ
• بازیگران: مری الیزابت وینستد، جان گودمن، جان گلگر جونیور
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.2 از 10

شماره 10 خیابان کلاورفیلد نمونه خوبی از فیلم های جمع و جور و کم خرجی است که با فروش بالا و استقبال رویایی مخاطبان رو به رو شد. فیلم نامه این اثر از طریق مت استوکن و جاش کمپل در سال 2012 نوشته شد و در فهرست بهترین فیلم نامه های ساخته نشده همان سال قرار گرفت و نهایتا با استقبال پارامونت پیکچرز روبرو و ساخت فیلم آغاز شد. از آنجایی که طرح کلی شباهت زیادی به فیلم کلاورفیلد (Cloverfield) داشت سازندگان تصمیم گرفتند نامش را به شماره 10 خیابان کلاورفیلد تغییر دهند و آن را دنباله معنوی فیلم اول دانستند.

دختر جوانی به نام میشل بعد از درگیری با نامزدش منزل را ترک می کند و در راستا دچار سانحه رانندگی می شود. او روز بعد در اتاقی دربسته به هوش می آید و مرد مرموزی به نام هووارد را می بیند که ادعا می کند کره زمین از طریق یک گاز شیمیایی کشنده آلوده شده و آن ها برای نجات یافتن از این شرایط مجبورند در پناهگاه بمانند.

نکته ای که شماره 10 خیابان کلاورفیلد را به فیلم علمی تخیلی درجه یکی تبدیل می کند این است که هم دنباله شایسته ای برای فیلم کلاورفیلد است و هم به تنهایی به نام یک اثر مستقل حرف های زیادی برای گفتن دارد و حتی اگر فیلم اول را ندیده باشید، می توانید با آن ارتباط برقرار کنند.

مخاطبانی که کلاورفیلد را تماشا کردند، با حس و حال و هیجان مستتر در سکانس های مختلف فیلم به خوبی آشنایی دارند و می دانند که گیر افتادن در پناهگاهی در خاتمهی دنیا و عریان شدن جنبه های تاریک انسان ها حتی از هیولاهایی که آن بیرون انتظارمان را می کشند، ترسناک تر است. از طرف دیگر مخاطبانی که با پیش درآمد آشنایی ندارند به میزان دسته اول از تماشای فیلم لذت خواهند برند و با سردرگمی میان ریشه یابی یا تنفر از شخصیت ها اوقات هیجان انگیز و ترسناکی را سپری خواهند کرد.

9- 127 ساعت (127Hours)

• سال انتشار: 2010
• کارگردان: دنی بویل
• بازیگران: جیمز فرانکو، کیت مارا، آمبر تامبلین، کلیمانس پوزی
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 93 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10

127 ساعت یکی از درخشان ترین آثار دنی بویل است که بر اساس یک ماجرای کاملا واقعی ساخته شده و همین موضوع تماشای آن را به تجربه ای نفس گیر تبدیل می کند و مخاطب هم پای شخصیت اصلی زجر می کشد و برای زنده ماندن تلاش می کند.

آرون رالستون (جیمز فرانکو) کوهنوردی است که یکی از دست هایش میان صخره ای ایزوله گیر در یکی از استان های آریزونا گیر می کند. او پنج روز تمام با وسایلی که در اختیار دارد خودش را زنده نگه می دارد و بعد از طی کردن این دوره برزخی تصمیم می گیرد برای نجات زندگی اش راهی غیرمعمول را امتحان کند.

مخاطب در طول یک ساعت و نیم شاهد تلاش های بی ثمر آرون و فلاش بک هایی از خاطراتش است اما اگر فکر می کنید با این اوصاف 127 ساعت فیلم کسل کننده ای است باید بگوییم سخت در اشتباهید و لحظات نفس گیر و تاثیرگذاری را پشت سر خواهید گذاشت.

127 ساعت با استقبال بالای منتقدان روبرو شد و همه آن ها یکی از دلایل پیروزیت فیلم را بازی تاثیرگذار و همدلی برانگیز جیمز فرانکو دانستند. فیلم در مجموع نامزد 6 جایزه اسکار از جمله بهترین بازیگر نقش اول مرد، بهترین فیلم، بهترین فیلم نامه اقتباسی و بهترین موسیقی شد.

8- 1408

• سال انتشار: 2007
• کارگردان: میکل هوفسترم
• بازیگران: جان کیوسک، ساموئل ال. جکسون، ماری مک کورمک، تونی شالهوب
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 79 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.8 از 10

1408 یکی از مهجورترین اقتباس ها از آثار استیون کینگ افسانه ای است که بسکمک از مخاطبان آشنایی چندانی با آن ندارند اما با داستان وهم انگیز و فضاهای بسته ای که باعث ایجاد کلاستروفوبیا می شود احتمالا حسابی وحشت زده تان می کند.

مایک انسلین (جان کیوسک) یک نویسنده داستان های ترسناک و ماورالطبیعه است که به دنیای روح و جن و پری اعتقادی ندارد. با این حال برای ارضای حس کنجکاوی اش یکی از اتاق های مرموز هتل دلفین نیویورک را برای یک شب کرایه می کند. سال ها پیش در اتاق 1408 قتل های بی دلیلی و بسیار وحشتناکی رخ داده است که هیچ نشانی هم از قاتل پیدا نشده و مردم معتقدند کار ارواح و اجنه است. همان طور که قابل حدس است مایک یک شب پر استرس را پشت سر خواهد گذاشت که عقایدش را زیر و رو می کند و البته به همراه او جان ما هم به لبمان می رسید!

اتاق 1408 در ظاهر چیزی جز تلاش برای زنده ماندن و فرار از اتاق مرموز ندارد اما شیوه متفاوت قصه گویی، یافتن راه های خلاقانه ای برای محبوس کردن شخصیت اصلی، ایجاد حس کلاستروفوبیا در بیننده و البته کاوش های فلسفی در فکر مایک فیلم را به اثری تماشایی تر از آنچه که فکرش را می کنید تبدیل کرده است.

7- بی خاتمه (The Endless)

• سال انتشار: 2017
• کارگردان: جاستین بنسون، آرون مورهد
• بازیگران: آرون مورهد، جاستین بنسون، کالی هرناندز، تیت الینگتن، لو تامپل، جیمز جردن
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 92 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 6.5 از 10

بی خاتمه ثابت می کند تنها چیزی که برای ساخت یک فیلم ترسناک کیهانی نیاز است فرضیه مجذوب کننده، گروه بازیگری مستعد و کارگردانی کار بلد است و بدون سرمایه های کلان و جلوه های ویژه عجیب و غریب هم می توان مخاطب را وحشت زده کرد.

داستان درباره دو برادر به نام های جاستین و آرون است که در دوران نوجوانی عضو یک فرقه مذهبی بودند اما بعد از ده سال با دریافت یک پیام ویدیویی مرموز از روی کنجکاوی به محل این فرقه عجیب برمی گردند. ابتدا همه چیز طبیعی به نظر می رسد و برادران داستان ما کم کم به این نتیجه می رسند که همه اعضای گروه برای تفریح دور هم جمع شدند اما کم کم نشانه هایی از حضور موجوداتی نامرئی پدیدار می شوند.

بی خاتمه داستان عجیب و غریبی دارد و احتمال این که با آن ارتباط برقرار نکنید، زیاد است اما اگر به وحشت کیهانی و فیلم های لاوکرافتی علاقه مند هستید احتمالا از تماشای آن لذت خواهید برد. تمام فیلم در محیط کمپ و اطراف آن اتفاق می افتد و همین موضوع این توهم را در مخاطب ایجاد می کند که شانسی برای فرار وجود ندارد. از سوی دیگر در چند سکانس بعضی از اعضای فرقه را می بینیم که در یک حلقه زمانی گیر افتادند و مرگ وحشتناک و بی رحمانه خودشان را بارها تجربه می کنند؛ بنابراین دلهره مستتر در فیلم علاوه بر وحشت لاوکرافتی از کلاستروفوبیا هم ناشی می شود.

6- مدفون (Buried)

• سال انتشار: 2010
• کارگردان: رودریگو کورتس
• بازیگران: رایان رینولدز
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 81 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.1 از 10

مدفون فیلم دلهره آور کم خرجی است که بر پایه کلاستروفوبیا و با هزینه 2 میلیون دلاری ساخته شد و با فروش بیش از 19 میلیون دلار نشان داد که مخاطبان گاهی از فیلم های کم خرج هم استقبال می کنند.

داستان درباره راننده کامیونی به نام پاول است که به نام یک غیرنظامی در عراق فعالیت می کند. چند تروریست به او حمله می کنند و پاول چند ساعت بعد در تابوتی به هوش می آید و متوجه می شود بدون هیچ دلیل خاصی با دست و پای بسته زیر زمین دفن شده است. او که فقط یک موبایلِ در آستانه خاموش شدن و یک فندک دارد باید در نود دقیقه خودش را نجات دهد، در غیر این صورت از کمبود اکسیژن می میرد.

بیش از 90 دقیقه از مدت زمان فیلم در یک تابوت تاریک و ترسناک می گذرد و به جز رایان رینولدز هیچ شخصیت دیگری را نمی بینیم. با این اوصاف مخاطبان زیادی سراغ مدفون نمی فرایند و به نظرشان در دسته فیلم های کسل کننده قرار می گیرد اما پیشنهاد می کنیم تمام این پیش فرض ها را کنار بگذارید و به تماشای این فیلم مجذوب کننده بنشینید تا مثل شخصیت اصلی وحشت نفس گیر ناشی از کلاستروفوبیا را تجربه کنید.

رایان رینولدز که بیش تر با ایفای نقش قهرمان های بانمک، شوخ و دوست داشتنی شناخته می شود در این جا یکی از خارق العاده ترین عملکردهایش را ارائه می دهد. او تقریبا تنها بازیگر فیلم است و با توجه به فضای محدودی که در آن گیر افتاده باید همه حالات این شخصیت را از طریق چهره اش نشان دهد و الحق و الانصاف که این کار را به بهترین شکل انجام می دهد و ترس، استیصال و امیدواری پاول را به خوبی به مخاطب منتقل می کند.

در هر صورت مدفون فیلم متفاوتی است که اگر به وحشت ناشی از کلاستروفوبیا علاقه مندید، پیشنهاد می کنیم تماشایش را به هیچ نام از دست ندهید.

5- اتاق سبز (Green Room)

• سال انتشار: 2015
• کارگردان: جرمی سالنی یر
• بازیگران: آنتون یلچین، ایموجن پوتس، عالیه شوکت، پاتریک پایدارت، میکن بلیر
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7 از 10

به گزارش مجله People پاتریک پایدارت یکی از بازیگران اصلی اتاق سبز، پس از خواندن فیلم نامه به میزان ای وحشت زده بود که قبل از خواب چندین بار در و پنجره های منزلش را چک می کرد تا مطمئن شود کاملا بسته هستند و خطری تهدیدش نمی کند. این احتمالا احساسی است که شما هم بعد از تماشای این اسلشر درجه یک تجربه خواهید کرد.

داستان اتاق سبز به شدت ساده است؛ یک گروه تازه کار پانک راک متشکل از چند دختر و پسر کله شق از سر ناچاری به مقر گروهی نئونازی می فرایند که به نظر می رسد در کلبه ای جنگلی مشغول خوش گذرانی هستند. همه چیز ظاهرا خوب پیش می رود تا اینکه گروه موسیقی داستان ما به صورت اتفاقی جسدی را پیدا می کنند. گروه میزبان از این جای داستان به بعد هر کاری می کنند که آن ها را از بین ببرند و مخاطب شاهد به راه افتادن حمام خون است!

منطق فیلم بر بازی شرورانه موش و گربه پایدار است اما از خونریزی و نمایش بی رحمانه خشونت هیچ ابایی ندارد. از جایی به بعد وحشت ناشی از کلاستروفوبیا هم مزید بر دلیل می شود و مخاطب احساس می کند مثل شخصیت های اصلی در فضای مرگباری گیر افتاده و هیچ راهی فراری ندارد.

4- زیردریایی (Das Boot)

• سال انتشار: 1981
• کارگردان: ولفگانگ پترسن
• بازیگران: یورگن پوررشنو، هربرت گرونمیر، کلاوس ونمن، اسکای دو مون
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 98 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.3 از 10

زیردریایی یک فیلم جنگی آلمانی است که تنها به ماجراجویی های نیروی دریایی ارتش آلمان در طول جنگ دنیای دوم نمی پردازد بلکه جنبه های انسانی و حس و حالی که خدمه کشتی در طول این نبرد بی خاتمه و مرگبار تجربه می کنند را به خوبی به تصویر می کشد. ماجرا همان طور که از نام فیلم برمی آید درباره زیردریایی ارتش آلمان است که قصد دارد به پایگاهش در یکی از بنادر ایتالیا برود اما در میانه راه از طریق نیروهای دشمن مورد حمله قرار می گیرد و خدمه برای نجات، اوقات دلهره آوری را سپری می کنند.

زیردریایی یک درام جنگی درجه یک است که در ظاهر ربط مستقیمی به کلاستروفوبیا ندارد اما گیر افتادن خدمه در یک فضای بسته و ترس و دلهره ای که تجربه می کنند به صورت ناخودآگاه حسی از وحشت و استیصال را به مخاطب منتقل می کند. در نهایت اگر به فیلم هایی درباره جنگ دنیای دوم علاقه مند هستید، تماشای زیردریایی پیشنهاد مجذوب کنندهی برای شما است.

3- قایق نجات (Lifeboat)

• سال انتشار: 1944
• کارگردان: آلفرد هیچکاک
• بازیگران: تلولا بنک هد، ویلیام بندیکس، هنری هال، هدر آنجل، هیوم کرونین
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 93 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.6 از 10

همان طور که در ابتدای این مقاله هم اشاره کردیم هیچکاک بهترین گزینه برای خلق لحظات دلهره آور با کمک کلاستروفوبیا است. قایق نجات هم از این قاعده مستثنا نیست و البته نسبت به سایر آثارش کم تر شناخته شده است اما اثر ارزشمندی است که توانایی فنی و هنری او را به خوبی اثبات می کند. ماجرا درباره کشتی مسافربری است که از طریق یک زیردریایی آلمانی مورد حمله قرار می گیرد و غرق می شود. چند تن از مسافران سوار قایق نجات می شوند و موقتا از مخمصه جان سالم به درمی برند. این در حالی است که زیردریایی هم غرق شده و یکی از خدمه آلمانی به قایق نجات پناه می برد. کم کم تنش میان نجات یافتگان بالا می گیرد و عاقبت ترسناکی در انتظار تک تکشان است.

مهم نیست که دینامیک و جمعیت اعضای قایق نجات چگونه تغییر می کند همیشه احساس ناخوشایندی از کلاستروفوبیا مخاطب و شخصیت های اصلی را تهدید می کند. اتفاقا هیچکاک از همین مورد به نام ابزاری روایی برای برسی شکاف اجتماعی میان شخصیت ها استفاده می کند و مخاطب واکنش های جالبی در روبرو با ترس می بیند.

2- موجود (The Thing)

• سال انتشار: 1982
• کارگردان: جان کارپنتر
• بازیگران: کرت راسل، ویلفورد بریملی، تی کی کارتر، کیث دیوید، دیوید لنون
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 86 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 8.1 از 10

موجودِ جان کارپنتر فیلم علمی تخیلی مجذوب کنندهی است که در زمان انتشار با استقبال خوبی روبرو نشد و بسکمک آن را تقلیدی از بیگانه (Alien) ریدلی اسکات دانستند. با این وجود بعد از گذشت چند سال این فیلم به یکی از ماندگارترین آثار کارنامه او و البته ژانر ترسناک تبدیل شد.

ماجرای موجود در پایگاه تحقیقاتی آمریکا در قطب جنوب می گذرد؛ محیطی پوشیده از برف و موهوم که ارتباط محققان با دنیای واقعی را به حداقل رسانده است. نوعی انگلی مرموز به پایگاه نفوذ می کند و در ابتدای ورودش به بدن میزبان هیچ نشانه ای بر جای نمی گذارد اما کم کم تا جایی پیش روی می کند که فرد آلوده را به موجودی ترسناک و چندش آور تبدیل می کند که برای سایر ساکنان پایگاه به شدت خطرناک است.

احساس کلاستروفوبیایی که کارپنتر در این فیلم به وجود می آورد شخصیت ها را هم به صورت جسمی و هم به صورت روانی تهدید می کند. فضای داستان به میزان ای مخوف است که شخصیت های فیلم حتی اگر بخواهند هم نمی توانند به جایی فرار کنند یا از کسی کمک بگیرند؛ بنابراین کاملا در پایگاه گیر افتادند. علاوه بر این شیوع انگل میان ساکنان پایگاه و بی علامت بودن افراد آلوده، نوعی گارد فکری در تک تک آن ها ایجاد می کند که از تعامل با یکدیگر هراس دارند؛ چیزی شبیه به اوضاع و احوالی که بسکمک از ما در دوران کرونا تجربه می کنیم.

موجود با لحن لاوکرافتی اش مخاطب را حسابی بهت زده و گیج می کند و گزینه مناسبی برای طرفداران فیلم های متفاوت در ژانر ترسناک است.

1- فانوس دریایی (The Lighthouse)

• سال انتشار: 2019
• کارگردان: رابرت اگرز
• بازیگران: ویلم دفو، رابرت پتینسون
• امتیاز راتن تومیتوز به فیلم: 90 از 100
• امتیاز IMDb به فیلم: 7.5 از 10

فانوس دریایی از آن فیلم هایی نیست که همه مخاطبان با آن ارتباط برقرار کنند اما گزینه مناسبی برای طرفداران فیلم های متفاوت در ژانر ترسناک است. لحظات عجیب و غریب این فیلم سورئال به ویژه در نیمه دوم، بهتر از آن چیزی است که روی کاغذ آمده. طرح کلی فانوس دریایی به طرز هدفمندی مبهم است و تمرکز اصلی رابرت اگرز بازی با ادراک بیننده و درگیر کردن قوه تخیل او است.

داستان فیلم در سال 1890 میلادی روایت می شود و درباره دو نگهبان در جزیره ای دورافتاده است که باید به مدت 4 روز از فانوس دریایی محافظت کنند. تنهایی مطلق این دو شخصیت در مکانی آخرالزمانی کم کم درگیری های مختلفی را میانشان ایجاد می کند.

فانوس دریایی با سردرگمی شخصیت های اصلی اش در ناکجاآبادی در آخر دنیا نوعی از وحشت کلاستروفوبیایی را به بیننده القا می کند. فیلم مثل جادوگر (The Witch) اثر قبلی کارگردان مخاطب را به محیطی غم انگیز و عجیب تله پورت می کند و احساس ناامیدی و استیصال را در شخصیت های داستان به وجود می آورد.

منبع: screenrant