انزوای کرونایی چگونه بوجود می آید - مجله یگانه

به گزارش روزنامه خراسان، این روزها بیشتر ما به طور فزاینده ای احساس تنهایی می کنیم؛ چه چیزهایی این احساس تنهایی را تشدید می کند و چه چیزهایی آن را بهبود می بخشد؟ تنهایی بخشی از شرایط زندگی بشر است که ممکن است روزگاری به دلایل مختلف با آن درگیر شویم. علامت های هشدار غریزی مثل گرسنگی یا تشنگی، ما را در پی یکی از منابع اصلی رفع این نیاز یعنی ارتباط با دوستان، آشنایان، فامیل و ... می کشاند. میلیون ها سال تکامل ما را به نحوی شکل داده تا درست همان طور که به آب و غذا نیازمندیم به پیوندهای اجتماعی هم نیاز داشته باشیم. از سوی دیگر شرایط فعلی ایجاد شده در جهان تحت تاثیر همه گیری بیماری کرونا، باعث فاصله گذاری اجتماعی و خودقرنطینگی شده است. در نتیجه، این روزها ما به طور فزاینده ای احساس تنهایی می کنیم. اما چه چیزهایی این احساس تنهایی را تشدید می کند و چه چیزهایی آن را بهبود می بخشد؟

انزوای تحمیلی و پیش بینی نشده در جهان

جهان ما به رغم این که روکشی از ارتباطات گسترده را نمایان می کند، دارد به عمق تنهایی می رسد و این تنهایی نه از نوع انتخابی بلکه به اقتضای شرایط به شکل تحمیلی است. نگاه نسل های پیشین به تنهایی بسیار متفاوت نسبت به امروز بوده است. انتظار گذشتگان مبتنی بر کیفیت ارتباطات بوده و توقع شان از تعداد دوستانی که باید داشته باشند ، متعادل تر از انسان جهان کرونایی قرن 21 بوده است. پاندمی کرونا انسان ها را به سمت انزوایی پیش بینی نشده سوق داد و از طرفی هم ما برای شکستن دیواره تنهایی مان تبدیل شدیم به معتادان فضای مجازی و زندگی مان بیش از پیش به اسباب دیجیتال و وسایل ارتباط جمعی گره خورد. امروزه فناوری، اتصال اینترنتی را به موضوعی استحقاقی بدل کرده است یعنی اشتیاقی که هیچ حد و حصری ندارد. چقدر اتصال بس است؟ پاسخ تلویحی این است که هر قدر هم اتصال به شبکه های اجتماعی داشته باشیم، کفایت نمی کند. افراط استفاده از دستگاه های ارتباط جمعی تیشه به ریشه آن ظرفیت انسان زده که می توانست تجربه مثبتی از تنها ماندن و خلوت داشته باشد و به فکر اش اجازه سرگردانی بدهد.

عارضه بیش ارتباطی و احساس عمیق تنهایی

انتقال روابط از جهان حقیقی به جهان مجازی بنابر شرایط محیط ما را با بانک عظیمی از اطلاعات، اشخاص و چهره های نو روبه رو کرد که فکر را بی نیاز از مطالعه و تشویق به برون سپاری اطلاعات کرده است. حال آن که سرعت جهانی مجازی ما را در شرایط نگاه سطحی به اتفاقات و خبرها نگه می دارد و باعث از بین رفتن عمق ارتباطات می شود. زندگی و ارتباطات حقیقی سختی دارد و ما را در موقعیتی قرار می دهد که در آن احتمال طردشدگی هست. اما قرار گرفتن در آن موقعیت و درگیر بودن با روابط اجتماعی معنادار بخش مهمی از رشد و درد و رنجی که در فقدان این روابط احساس می کنیم، از ویژگی های سرنوشت ساز انسانی برای رسیدن به اهداف و موفقیت است. مجازی شدن ارتباطات بستری را فراهم کرده که انسان ها از حقایق جهان اجتماعی بگریزند و حلقه ای با روابط سطحی و بی ریشه ایجاد کنند.

آسیب های فیزیولوژیک تنهایی

مغز عضوی برای خلق، نظارت، تغذیه و حفظ ارتباطات است. تفاوت بزرگی میان انزوای عینی و انزوای ادراک شده است. این که ما در فاصله فیزیکی از دیگران باشیم، نوعی از تنهایی عینی و این که ارتباط عاطفی و روحی مان را قطع یا کم رنگ کنیم، نمونه ای از تنهایی ادراک شده است که از آن به یک درد اجتماعی یاد می کنند. این درد ادراک شده قادر است بر عملکرد متابولیسم بدن و حتی بر سطوح ژنتیکی تاثیر بگذارد. احساس مزمن تنهایی قادر است عامل سیلی از رویدادهای فیزیولوژیک باشد که در نهایت فرایند پیر شدن را تسریع کند. تحقیقات متعدد نشان می دهد که استفاده طولانی مدت از اینترنت تغییرات حاد و پایداری در نواحی خاصی از فکر ایجاد می کند که می تواند منعکس کننده تغییرات دراز مدت در مغز باشد و بر بازه توجه، حافظه و تعامل های اجتماعی اثر بگذارد. بنابراین استفاده به میزان و مفید از آن وکنترل شرایط به نفع خودمان ضروری است.

چاره چیست؟

انسان ها در ارتباط با یکدیگر تعریف می شوند و بخشی از هویت ما در ارتباطات مان است. در انزوای مطلق نمی شود انسان موفقی شد. تنهایی نگران کننده می شود اگر احساس حضور انسان ها در پس زمینه زندگی مان نباشد و تا حدی طولانی شود که حلقه ای بسته از افکار و احساسات پدید آید. حال که صفحه های نمایشگر جایگزین منظر حقیقی جهان شده است و زمانی این منظر مجالی برای سرگرمی، رفع ملال، خوش و بش و... بوده است، ما نباید خودمان را غرق در حاشیه هایی کنیم که مارا از اصل دور نگه می دارد. این روزها می شود گفت تنها شکل ارتباطات است که تغییر کرده و نباید ماهیت آن ها تغییر کند. این که بخش قابل توجهی از زندگی ما به جهانی مجازی منتقل شده نباید باعث شود آن قدر گستردگی سطحی و پوشالی در آن ایجاد کنیم که از چارچوب اصلی غافل شویم.

درک یکدیگر مهم است| ما همچنان نیاز داریم یکدیگر را ببینیم اما نه به صورت سطحی! دیدن شکل عمیقی از تجربه ارتباطی است یعنی دیدن آدم ها با تمام ویژگی ها، خصایل، رنج ها، کاستی ها، ارزش ها و ... . یعنی باید به آن چه انسانیت را شکل داده، بنگریم و تا حد امکان به قلب انسان ها که مرکزیت وجود است راه پیدا کنیم. شکل مجازی ارتباطات نباید موجب شود که معنای روابط مان را از دست بدهیم و فقط یکدیگر را سطحی ببینیم. باید یکدیگر را ببینیم، درک کنیم و به شفقتی گرم برسیم حتی از بستر فضای مجازی.

دوستی مسئله ای کیفی است| فناوری عامل ایجاد توهم بیش ارتباطی است و این فکریت را در ما ایجاد می کند که باید با تعداد زیادی از انسان ها در اتصال باشیم. تعداد دوستان بیشتر رفع کننده تنهایی نخواهد بود. کیفیت دوستی هاست که تعیین کننده است.

دوستی مان با کتاب و گیاهان را جدی بگیریم| علاوه بر انسان ها در این شرایط کرونایی، می توانیم دوستی مان با کتاب ها، موسیقی، گیاهان، فعالیت های سالم و مورد علاقه را به شکل جدی تری پیگیری و منابع آرامش را در آن ها جست و جو کنیم تا از سندروم انزوای اجتماعی در روزگار کرونایی رهایی یابیم.