تخته سنگی که شکوه پادشاهان ساسانی را روایت می نماید - مجله یگانه

بهاری دل انگیز است و از شهر آب ها به سوی شمال استان سفرمان را در پیش می گیریم، سمت راست جاده، دریاچه اورمیه همچون نگینی چشمک میزند

راستا را با موسیقی سنتی زیبا در وصف آذربایجان در پیش گرفته ایم، و با نوشیدن یک لیوان شربت بادرشبو دل را مهمان عطر خوش آن می کنیم.

راستا را با گذر از گردنه قدیمی و کوه های سر به فلک کشیده پشت سر می گذاریم و یک آن مسحور دشت زیبای لاله می شویم . طبیعت دامن گسترده و گل های لاله قرمز رنگ قد برافراشته و خوش آمد می گویند به حضورِمان...

مگر می شود از دیدن این همه زیبایی سیر شد؟

می خواهم به دوران اشکانی سفر کنیم،اشکانیان سرزمینهای متصرفی خود را به صورت ملوک الطوایفی اداره می کردند و همین امر هم سبب شد با تضعیف حکومت مرکزی سرزمینهای تابع این امپراطوری دم از استقلال بزنند.

سرزمین آذربایجان از زمره این سرزمین ها بود. با کشته شدن اردوان در سال 224 میلادی امپراطوری اشکانی متلاشی شد ولی تیرداد نامی که خسرو اشکانی نیز نامیده می شود توانست حکومت و استقلال آذربایجان را حفظ نموده و با رومیها پیمان دفاعی ببندد.

اردشیر موسس ساسانیان به تدریج دایره حکومت خود را از استخر فارس گسترش داده به مرزهای آذربایجان رسیده و به فکر تصرف آذربایجان افتاد.

از دیگر سوی از رومیان خواست آسیا و مناطق سوریه و عراق را تخلیه نمایند .بعد از عقب نشینی قشون روم ،خسرو اشکانی شاه آذربایجان در برابر اردشیر تنها ماند ولی با این همه دست از مقاومت برنداشت.

رزا مصطفوی فعال گردشگری اینبار از زیبایی های خان تختی سلماس به خبرنگاران می گوید:در مرور و سفر در تونل تاریخ، در 16 کیلومتری جاده ارومیه- سلماس به کوه پیر چاووش می رسیم و سنگ نگاره ای در دل کوه بنام خان تختی خودنمایی می نماید.

سنگ نگاره ای زیبا که سالها با اقتدار در این منطقه خوش درخشیده است.

وی ادامه داد: کتیبه خان تختی در دل کوه نگاشته شده است و بازدید از آن گردشگران را به سکوت و تامل در تاریخ آن هم در دشتی وسیع وا می دارد. این کتیبه در واقع نشان از شکوه و غرور ایران باستان دارد چرا که بر طبق اطلاعات به دست آمده از این حکاکی ها، نمایش پیروزی در برابر سلطه روم است.

این نقش برجسته یادگار یکی از پیروزی های ایرانیان بر رومیان است و در آن اردشیر پادشاه ساسانی و ولیعهدش شاپور اول تصویر شده است که در بازگشت از فتح ارمنستان و غلبه بر سپاهیان روم، عده ای از حکمرانان محلی برای نشان دادن حسن نیت خود هدایایی را به او تقدیم می نمایند.

طبق تحقیقات صورت گرفته قدمت کتیبه خان تختی به دوره ساسانیان و قرن سوم میلاد برمی شود و حدود 18 قرن قدمت دارد.

مصطفوی در وصف این سنگ نگاره گفت: این نقش و نگاره که در ارتفاع حدود 30 متری حک شده است، حدود 5 متر عرض و 2/5 تا 2/8 متر طول دارد. در این سنگ نگاره دو نفر سوار و دو نفر پیاده دیده می شود که سوار سمت چپ اردشیر بابکان است و سوار سمت راست شاپور یکم که در مقام ولیعهدی است و تاجی همانند پدرش دارد.

این فعال گردشگری ادامه داد: سلماس کنونی در دوره اشکانیان یکی از مناطق حائل بین ایران و امپراتوری روم بوده و پس از آن به محل درگیری های نظامی دو ابر قدرت شاهنشاهی ایران ساسانی و امپراتوری روم بدل شد. از مهمترین وقایع این دوران،جمله یولیانوس امپراطور رم به آذربایجان در 323 م و تصرف سلماس توسط قوای رومی است.

نیروهای رومی پس از تصرف سلماس به تاراج آن پرداختند. با مطالعه نوشته های رومیان درمی یابیم سلماس در آن دوران از طرف رومیها جیلیا کوموس نامیده می شد که به مفهوم سرزمین آباد پر غله است.

این کتیبه به تنهایی گویای قدمت طولانی سلماس است که در سال 1347 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.