ما و میراث مشروطه! - مجله یگانه

قانون اساسی داشتن در آن دوران یک نوع هجرت از حاشیه مناطق پیرامونی دنیا به قلب و به مرکز دنیا محسوب می شد. به عبارت دیگر تا آن زمان در همه قرون شاهنشاهی و استبدادی هویت ملی زیست مستقلی نداشت و از پیکر شاهانه منفک نشده بود. با جنبش معطوف به قانون اساسی است که ملت و هویت ملی از صغارت و تاریکی قرون استبدادی آزاد شده و در مفهوم مدرن و دموکراتیک این واژه ملت می شود.

امضای فرمان مشروطیت بلافاصله ما را به جزیره امن مردم سالاری نرساند، ولی در عوض ما را در معرض آزمون اراده برای رسیدن به یک مردم سالاری پرمانع قرار داد. از آن زمان تا به امروز مردم ما در راه حاکمیت قانون، حقوق شهروندی و مردمسالاری، بار ها و بار ها به عقب رانده شدند و به زمین خوردند، ولی دوباره برخاسته اند و چند گام به پیش گذاشته اند. ما در بیش از این یک قرن گذشته، تجربه های فراوانی آموخته ایم. مشروطه در طول سال ها دچار انحراف شد و ما نیز در قرن گذشته تجربیات فراوانی از همین انحراف آموخته ایم و مهم ترین آن ها این که مردمسالاری در برابر بدخواهی های بیگانگان و خطا های داخلی چقدر شکننده است و نیاز به محافظت دائمی دارد.

انقلاب اسلامی گامی بلندتر برای تحقق مشروطیت و مشروعیت حاکمیت برخاسته از خواست و اراده مردم بود، اما از ابتدا می دانستیم که به صرف پیروزی انقلاب اسلامی و بدون تلاش بی وقفه، نمی توانیم تضمین برای دستیابی به آرمان های مردمسالاری دینی پیدا کنیم. چه نهضت مشروطه و چه انقلاب اسلامی، آرمان هایی در دل خود پروراندند که از فرهنگ، اعتقادات و آرزو های دیرینه ملت ما سرچشمه گرفته بود. ما با انقلاب اسلامی هر دوسویه تأسیسی و تقنینی قانون اساسی را در جنبش انتخاباتی ملت ایران در 12 مرداد 58 شاهد بودیم.

به نظر من اگر بهمن باشکوه انقلاب اسلامی سویه ضد دیکتاتوری آن نهضت اصیل الهی و مردمی را به نمایش گذاشت، مردادماه 58 را باید جنبه سازنده و تاسیس گر همان اراده بزرگ ملی محسوب کنیم. این رخداد های بزرگ زمینه هایی برای رسیدن به آن آرمان ها را برای آن مردم هوشیاری فراهم آوردند که آماده دفاع از دستاورد ها در برابر دشمنان آرمان های مردم ایران هستند. البته ما نباید کاستی ها و شاید برخی اشتباهات خودمان را در دفاع از ارزش های مردمسالاری و انقلاب اسلامی نادیده بگیریم، اما همین طور نباید نقش دشمنی های خارجی را که می خواهند مردمسالاری دینی ما را وارونه جلوه دهند، سیاه نمایی کنند و مردم را به همه هستی و نیستی دارایی های تاریخی ما بدبین کنند، دست کم بگیریم.

در این جهت مبارزهٔ ما در راه دفاع از مردم سالاری و حکومت نظم و قانون برخاسته از انتخابات در چند جبهه باید ادامه پیدا کند. نخست، این مسئولیت ماست که از کارآمدی نهاد ها به طوری که خواست مردم را برآورده کنند، حفاظت کنیم. این مسئولیت ماست که در اعتماد مردم به نظام امانتدار باشیم و در برابر سلیقه مردم که از صندوق های رأی بیرون می آید، سر فرود بیاوریم. این مسئولیت ماست که قانون اساسی را بی کم وکاست اجرا کنیم، به شفافیت، دفاع از آزادی ها و حقوق قانونی مردم متعهد و در فسادستیزی مصمم و تبعیض ناپذیر باشیم. این وظیفه ماست که پاسخگو باشیم و در ورای مناقشات حزبی و جناحی و کسب قدرت اصول مردمسالاری دینی را به میثاقی ملی تبدیل کنیم و بر آن پای بفشاریم.

در جبهه دوم این مصاف، باید مراقب باشیم که به خاطر تأمین امنیت و مقاومت در برابر زورگویی و بدخواهی، در دام دیدگاه های مخالف مردمسالاری گرفتار نشویم که این خواست مخالفان استقلال و پایداری ایران است. بدون تردید ثبات و پایداری ما در گرو صیانت از دستاورد های مشروطه و مردمسالاری ناشی از انقلاب اسلامی است.

در سومین جبهه باید تلاش کنیم که ضمن موفقیت در دو حوزه قبل، همچنان به جلو حرکت کنیم. فشار های دشمنان نباید باعث شود که به نگه داشتن و دفاع از آن چه در اختیار داریم، بسنده کنیم. دفاع از دارایی ها و دستاورد ها ضروری است، اما قناعت کردن به آن ها باعث تضعیف این دستاورد ها و دارایی ها می شود. ما فقط نباید آزادی های مردم و تسهیلات استفاده از امکانات و فناوری های ارتباطی را برای مردم حفظ کنیم بلکه باید این آزادی ها و تسهیلات را گسترش بدهیم تا مردم ما بتوانند حداکثر قابلیت خود را در کنش های اجتماعی سازنده و مفید به حال اقتصاد و امنیت و فرهنگ پیدا کنند.

صاحبان منافع بزرگ در دنیا و کوچک خواهان ایران همواره به زیان دستاورد های مشروطه و مردمسالاری انقلابی ما عمل کرده اند. امروز باید به خود یادآوری کنیم که در سالروز مشروطه حفظ دستاورد های بزرگ مردمسالاری ناشی از انقلاب اسلامی به مراقبت و مقاومت در برابر موانع نیاز دارد؛ ثبات، پیشرفت و زندگی بهتر با حفظ این دستاورد ها امتداد خواهد یافت.